قطعات مصرفی خودرو چیست؟ | آشنایی با مهم‌ترین قطعات یدکی خودرو
قطعات مصرفی خودرو به اجزایی گفته می‌شود که در طول زمان و با استفاده مداوم از خودرو، دچار استهلاک شده و نیاز به تعویض دوره‌ای دارند. این قطعات تأثیر زیادی بر عملکرد و ایمنی خودرو دارند و عدم تعویض بهموقع آن‌ها می‌تواند باعث خرابی‌های جدی‌تر شود.
مهم‌ترین قطعات مصرفی خودرو
- فیلترها
- روغن‌ها و مایعات
- لنت و دیسک ترمز
- تسمه‌ها و زنجیرها
- باتری
- لاستیک‌ها
- شمع‌ها و وایرها
- چراغ‌ها و لامپ‌ها
فیلترهای خودرو
فیلترها از جمله مهم‌ترین قطعات مصرفی خودرو هستند. فیلترهای خودرو نقش بسیار مهمی در حفظ سلامت و عملکرد بهینه خودرو دارند. این فیلترها از ورود آلودگی‌ها و ذرات مضر به بخش‌های حساس خودرو جلوگیری کرده و باعث افزایش عمر مفید موتور و سیستم‌های وابسته می‌شوند. 4 نوع فیلتر اصلی در خودروها به عنوان قطعه مصرفی وجود دارد که عبارتند از:
- فیلتر روغن: فیلتر روغن وظیفه حذف ناخالصی‌ها، ذرات فلزی و آلودگی‌های موجود در روغن موتور را بر عهده دارد. تعویض بهموقع فیلتر روغن به افزایش عمر مفید موتور و جلوگیری از سایش قطعات کمک می‌کند. زمان تعویض فیلتر روغن، با هر بار تعویض روغن موتور (معمولاً بین 5 تا 10 هزار کیلومتر کارکرد) است.
- فیلتر هوا: فیلتر هوا از ورود گرد و غبار و ذرات معلق به داخل موتور جلوگیری می‌کند. افزایش بازده احتراق، کاهش مصرف سوخت و جلوگیری از آسیب به سیلندرها از جمله دلایل اهمیت تعویض بهموقع فیلتر هوای خودرو است. بسته به شرایط آب و هوایی و نوع فیلتر، زمان تعویض فیلتر هوا معمولاً بین 10 تا 20 هزار کیلومتر است.
- فیلتر سوخت: حذف آلودگی‌ها، ذرات ریز و ناخالصی‌های موجود در بنزین وظیفه فیلتر سوخت است. با تعویض بهموقع فیلتر سوخت، می‌توانیم از آسیب به انژکتورها و پمپ سوخت جلوگیری کنیم و عملکرد احتراق موتور را بهبود بخشیم. زمان تعویض فیلتر سوخت بسته به نوع خودرو، معمولاً هر 20 تا 50 هزار کیلومتر است.
- فیلتر کابین: فیلتر کابین یا فیلتر تهویه هوا وظیفه تصفیه هوای ورودی به کابین از گرد و غبار، آلاینده‌ها و ذرات مضر را عهده‌دار است. با تعویض کردن بهموقع فیلتر کابین، می‌توانیم کیفیت هوای داخل خودرو را بهبود بخشیم و از ورود مواد آلرژی‌زا و بوهای نامطبوع جلوگیری کنیم. زمان تعویض فیلتر کابین، هر 10 تا 20 هزار کیلومتر کارکرد یا هر 6 ماه یکبار است.
روغن‌ها و مایعات خودرو
روغن‌ها و مایعات خودرو نقش بسیار مهمی در عملکرد، طول عمر و سلامت اجزای مختلف خودرو ایفا می‌کنند. این مایعات برای کاهش اصطکاک، خنک‌کاری، انتقال نیرو و جلوگیری از سایش قطعات حیاتی هستند.
- روغن موتور: وظیفه روغن موتور، روانکاری قطعات موتور، کاهش اصطکاک، جذب حرارت و جلوگیری از خوردگی است. با تعویض منظم روغن موتور، می‌توانیم از افزایش عمر موتور و بهبود عملکرد آن اطمینان حاصل کنیم. زمان تعویض روغن موتور بسته به نوع روغن متفاوت است. روغن‌های معدنی هر 5 تا 7 هزار کیلومتر، روغن‌های نیمه سنتتیک هر 7 تا 10 هزار کیلومتر و روغن‌های سنتتیک هر 10 تا 15 هزار کیلومتر باید تعویض شوند.
- روغن گیربکس: روغن گیربکس وظیفه دارد که با روانکاری چرخ دنده‌های گیربکس، از کاهش اصطکاک و انتقال نرم‌تر قدرت اطمینان حاصل کند. برای جلوگیری از ساییدگی دنده‌ها و افزایش عمر گیربکس، تعویض بهموقع روغن گیربکس اهمیت دارد. زمان توصیه‌شده برای تعویض روغن گیربکس در خودروهای دارای سیستم دنده دستی هر 40 تا 60 هزار کیلومتر و برای گیربکس‌های اتوماتیک هر 50 تا 100 هزار کیلومتر کارکرد (بر اساس توصیه شرکت سازنده) است.
- روغن دیفرانسیل: روغن دیفرانسیل وظیفه روانکاری و کاهش اصطکاک در دیفرانسیل خودرو را بر عهده دارد. روغن دیفرانسیل برای جلوگیری از سایش قطعات دیفرانسیل و افزایش عمر آن مهم است. توصیه می‌شود روغن دیفرانسیل هر 40 هزار تا 60 هزار کیلومتر کارکرد تعویض شود.
- روغن هیدرولیک فرمان: در خودروهای دارای فرمان هیدرولیک، روغن هیدرولیک به عملکرد نرم‌تر فرمان و کاهش فشار روی سیستم هیدرولیک کمک می‌کند. با تعویض بهموقع روغن هیدرولیک فرمان، می‌توان از سفت شدن فرمان جلوگیری کرد و عمر پمپ هیدرولیک را افزایش داد. زمان توصیه‌شده برای تعویض روغن هیدرولیک فرمان هر 40 تا 60 هزار کیلومتر کارکرد یا در صورت کاهش سطح روغن است.
- ضد یخ و ضد جوش: ضد یخ و ضد جوش به تنظیم دمای موتور، جلوگیری از جوش آوردن در تابستان و یخ زدن در زمستان کمک می‌کند. اهمیت ضد یخ و ضد جوش در افزایش عمر موتور و جلوگیری از زنگ‌زدگی رادیاتور نهفته است. زمان تعویض، هر 2 سال یا 40 هزار کیلومتر کارکرد است. البته، توصیه می‌شود سطح مایع را به صورت ماهانه بررسی کنید.
- روغن ترمز: روغن ترمز برای انتقال نیروی ترمز از پدال به لنت‌ها برای توقف خودرو ضروری است. تعویض منظم روغن ترمز به عملکرد صحیح سیستم ترمز و افزایش ایمنی کمک می‌کند. هر 2 سال یا 40 هزار کیلومتر کارکرد، باید روغن ترمز را تعویض کنید.
لنت و دیسک ترمز
لنت و دیسک ترمز از اجزای حیاتی سیستم ترمز خودرو هستند که وظیفه کاهش سرعت و توقف خودرو را بر عهده دارند. این قطعات باید به طور منظم بررسی و در صورت نیاز تعویض شوند تا عملکرد ترمز بهینه و ایمن باشد.
- لنت ترمز: لنت‌ها به‌عنوان قطعاتی که با دیسک ترمز تماس دارند، در هنگام فشردن پدال ترمز باعث اصطکاک و کاهش سرعت خودرو می‌شوند. لنت‌های جلو معمولاً هر 30 تا 50 هزار کیلومتر کارکرد یا زمانی که ضخامت لنت به حدود 3 میلی‌متر کاهش یابد، نیاز به تعویض دارند. لنت‌های عقب ممکن است طول عمر بیشتری داشته باشند، اما همچنان باید به صورت دوره‌ای بررسی و تعویض شوند.
- دیسک ترمز: دیسک‌های ترمز با لنت‌ها در تماس قرار می‌گیرند و ب ه‌وسیله اصطکاک تولید‌شده توسط لنت‌ها، سرعت خودرو را کاهش می‌دهند. دیسک‌ها باید صاف و بدون تاب‌خوردگی باشند تا از عملکرد بهینه سیستم ترمز اطمینان حاصل شود. معمولاً دیسک‌های ترمز به دلیل سایش زیاد باید به صورت دوره‌ای تعویض شوند. اگر ضخامت دیسک به حداقل مقدار توصیه‌شده توسط سازنده برسد، بایستی به فکر تعویض آن‌ها باشید. معمولاً دیسک‌ها هر 60 تا 80 هزار کیلومتر نیاز به بررسی دارند، اما این مقدار بستگی به نوع رانندگی و شرایط جاده نیز دارد.
تسمه‌ها و زنجیرها
تسمه‌ها و زنجیرها به طور طبیعی در اثر استفاده فرسوده می‌شوند، بنابراین باید به طور دوره‌ای از نظر سایش، ترک‌خوردگی یا آسیب‌های دیگر بررسی شوند. عدم تعویض بهموقع این قطعات می‌تواند باعث مشکلات جدی در موتور و سیستم‌های وابسته به آن شود. برای جلوگیری از خرابی‌های عمده، توصیه می‌شود که به زمان تعویض توصیه‌شده در دفترچه راهنمای خودرو پایبند باشید.
- تسمه تایم: تسمه تایم (Timing Belt) یکی از اجزای حیاتی در موتور خودرو است که نقش مهمی در زمان‌بندی حرکت اجزای موتور ایفا می‌کند. این تسمه به صورت دقیق زمان‌بندی حرکت میل‌لنگ و میل‌سوپاپ‌ها را کنترل می‌کند تا فرآیند احتراق در موتور به درستی انجام شود. زمان تعویض تسمه تایم، بین 60 تا 100 هزار کیلومتر است. در برخی از خودروها، حتی اگر تسمه تایم ظاهر سالمی داشته باشد، تعویض آن بعد از یک بازه زمانی مشخص (مثل هر 5 سال) توصیه می‌شود.
- تسمه دینام: تسمه دینام نیروی تولید شده توسط موتور را به دینام منتقل می‌کند. دینام مسئول تولید برق برای شارژ باتری خودرو و تأمین انرژی برای سیستم‌های الکتریکی مختلف خودرو است (مثل چراغ‌ها، رادیو، سیستم تهویه و غیره). این تسمه معمولاً از جنس لاستیک با الیاف تقویت‌شده ساخته می‌شود تا بتواند فشار و تنش‌های موجود را تحمل کند. تسمه دینام باید به طور دوره‌ای بررسی و در صورت نیاز تعویض شود. زمان تعویض معمولاً در حدود 30 هزار تا 50 هزار کیلومتر یا طبق توصیه سازنده خودرو است.
- تسمه کولر: تسمه کولر نیروی موتور را به کمپرسور کولر منتقل می‌کند. کمپرسور کولر مسئول فشرده‌سازی مبرد است که برای تولید هوای خنک در داخل کابین خودرو استفاده می‌شود. این تسمه برای تأمین نیروی مورد نیاز کمپرسور کولر استفاده می‌شود و عملکرد صحیح آن برای کارکرد بهینه سیستم تهویه ضروری است. زمان تعویض تسمه کولر معمولاً 30-50 هزار کیلومتر کارکرد یا طبق توصیه سازنده خودرو است.
باتری
باتری خودرو یکی از اجزای مهم سیستم الکتریکی خودرو است که وظیفه تأمین انرژی برای راه‌اندازی موتور و تأمین برق برای سیستم‌های مختلف خودرو را بر عهده دارد. این قطعه نقش حیاتی در عملکرد بسیاری از سیستم‌های خودرو، از جمله سیستم استارت، سیستم روشنایی، سیستم تهویه، رادیو و سایر تجهیزات الکتریکی ایفا می‌کند. باتری خودرو معمولاً بین 3 تا 5 سال عمر می‌کند، اما عواملی مانند نوع باتری، شرایط آب و هوایی و نحوه استفاده از خودرو می‌توانند این مدت زمان را تغییر دهند. علائمی مانند مشکل در روشن شدن خودرو، روشن شدن چراغ باتری، کاهش عملکرد سیستم‌های الکتریکی و پف کردن باتری نشان می‌دهند که زمان تعویض باتری فرا رسیده است.
لاستیک‌ها
لاستیک‌ها یکی از اجزای حیاتی هر خودرویی هستند که نقش بسیار مهمی در ایمنی، عملکرد، و راحتی رانندگی ایفا می‌کنند. لاستیک‌ها تنها سطح تماسی خودرو با جاده هستند و بنابراین، انتخاب و نگهداری صحیح لاستیک‌ها تأثیر زیادی بر عملکرد کلی خودرو و حتی ایمنی آن دارد. لاستیک‌های خودرو بسته به میزان سایش و تاریخ انقضا، معمولاً هر 40 الی 80 هزار کیلومتر کارکرد نیاز به تعویض دارند. همچنین، تنظیم باد و بالانس چرخ‌ها برای کاهش مصرف سوخت و افزایش عمر لاستیک‌ها مهم است. به علاوه، لاستیک‌ها نقش مهمی در ایجاد کشش مناسب با سطح جاده دارند که به ویژه در شرایط آب و هوایی بارانی، برفی یا یخی اهمیت پیدا می‌کند. ترمزگیری مؤثر نیز تا حدی به نوع و کیفیت لاستیک وابسته است.
شمع‌ها و وایرها
شمع‌ها و وایرها از بخش‌های مهم در سیستم احتراق خودرو هستند که عملکرد صحیح آن‌ها برای روشن شدن موتور، کارایی بهتر و مصرف سوخت بهینه بسیار حیاتی است. با نگهداری مناسب و تعویض بهموقع این قطعات، می‌توان از بروز مشکلات جدی در موتور جلوگیری کرده و عمر خودرو را افزایش داد.
- شمع: شمع خودرو نقش اصلی را در احتراق مخلوط هوا و سوخت در سیلندرهای موتور ایفا می‌کند. شمع با ایجاد یک جرقه در زمان مناسب، باعث انفجار و احتراق سوخت در سیلندر می‌شود که این امر، موجب حرکت پیستون‌ها و تولید قدرت برای خودرو می‌شود. بسته به نوع شمع، تعویض در هر 30 هزار تا 100 هزار کیلومتر انجام می‌شود.
- وایر: وایر شمع یا سیم شمع وظیفه انتقال جریان الکتریکی از کویل به شمع‌ها را بر عهده دارد. وایرها معمولاً از جنس لاستیک با پوشش پلاستیکی یا سیلیکونی ساخته می‌شوند تا از برق‌گرفتگی و تداخل الکتریکی جلوگیری شود. وایرها باید به طور منظم از نظر نشانه‌های خرابی یا ترک خوردگی بررسی شوند. وایرهای خراب باید فوراً تعویض شوند تا از بروز مشکلات دیگر جلوگیری شود.
چراغ‌ها و لامپ‌ها
چراغ‌ها و لامپ‌ها در خودروها از اجزای حیاتی سیستم روشنایی هستند که برای ایمنی، دید بهتر راننده و افزایش عملکرد خودرو در شرایط مختلف طراحی شده‌اند. این قطعات باعث افزایش دید در شب، اطلاع‌رسانی به دیگر رانندگان و افزایش ایمنی در جاده‌ها می‌شوند. بهتر است چراغ‌های خودرو به طور منظم بررسی شوند تا از عملکرد صحیح آن‌ها اطمینان حاصل شود. لامپ‌های سوخته باید فوراً تعویض شوند تا ایمنی راننده و سایرین حفظ شود. کثیفی یا آلودگی روی چراغ‌ها می‌تواند باعث کاهش شدت نور و کاهش دید در شب شود. نهایتاً، چراغ‌های خودرو را باید به درستی تنظیم کنید تا از نور زیاد یا کم و پخش نور در مکان‌های اشتباه جلوگیری کنید.
اولین دیدگاه را ثبت کنید